การสร้างตลาด : เริ่มด้วยการสร้าง Demand อาจง่ายกว่าเริ่มด้วยระบบที่เจ๋งๆ

ช่วงนี้มีลูกค้าหลายรายมากครับ ที่เข้ามาด้วยความต้องการที่จะสร้างตลาด ให้คนมาโพสขายสินค้าเอง หรือสร้างเว็บไซต์คอมมิวนิตี้ของความสนใจประเภทต่างๆ เช่นเรื่องแฟชั่น อาหาร สัตว์เลี้ยง ฯลฯ ลูกค้าทุกคนจะเข้ามาด้วยความรู้สึกที่ว่า เว็บของเราจะเป็นศูนย์กลางของทุกสิ่งทุกอย่าง และเจ้าของเว็บจะได้ส่วนต่างจากการเก็บค่าธรรมเนียมทางธุรกรรมได้ ดังนั้นลูกค้าทุกคนจะเข้ามาบอกให้ผู้ทำเว็บทำระบบแบบเทพที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อหวังว่าจะดึงลูกค้าที่เห็นเว็บใช้งานได้ง่าย ฟังก์ชั่นหลากหลาย ประมาณ Drag and drop สินค้าได้จากคอมพ์ผู้ขาย O_o” พอเว็บไม่เกิดก็ต้องโทษบริษัททำเว็บว่าทำไม่ได้สมบูรณ์ตามที่คิดไว้ มันจะเกิดเว็บแบบนั้นได้ง่ายๆอย่างไรล่ะครับเพราะถ้ามันเกิดแน่บริษัททำเว็บซักแห่งก็ต้องทำไปเองแล้วล่ะ 😛

ลูกค้าบางคนอยากได้เว็บแบบ ebay ในราคาหลักหมื่น ! via @joomlacorner
ลูกค้าบางคนอยากได้เว็บแบบ ebay ในราคาหลักหมื่น ต้องสวยกว่าด้วยนะ ! via @joomlacorner

ส่วนใหญ่เจ้าของโครงการทุกคนจะคิดถึง ปลายทางที่เว็บมีคนเข้ามาเยอะแล้วซะเป็นส่วนใหญ่ครับ หลายคนคิดระบบบริหาร ads ตั้งแต่แรกแถมยังซับซ้อนและเน้นอัตโนมัติ วิธีคิดหลายอย่างมาจากเว็บที่ดังมานานแล้วและเป็นเว็บ portal หลายเว็บที่บางเว็บเราเองก็ไม่แน่ใจว่าอนาคตโมเดลธุรกิจไปได้หรือไม่ ลูกค้าหลายคนอยากทำ Social network แต่ไม่เคยเล่น facebook หรือ twitter เลยก็มีครับ
ลองคิดถึงตลาดจตุจักร หลายคนคงเห็นว่าเจ้าของพื้นที่เป็นเสือนอนกินเพราะมีคนมาเช่าตลอดเวลา แต่อาจไม่รู้ว่ากว่าจะมีคนมาเยอะและเกิดสิ่งแวดล้อมทางการค้าแบบนั้นได้ มันมีการพัฒนามาอย่างยาวนาน มันไม่ง่ายแน่นอนที่เราจะไปสร้างตลาดจตุจักรอันที่ 2 ขึ้นได้ เคยมีคนพูดกับผมว่า ถ้าเราจะทำอะไรให้ดีกว่าสิ่งที่มีอยู่แล้วในตลาด เราอาจจะต้องใช้งบประมาณมากกว่านั้นถึง 3 เท่า ! ในขณะที่หลายๆคนอยากทำเว็บให้ดีกว่า kapook,sanook, tarad ( หรือแม้แต่ facebook ! ) โดยไม่เคยทราบเลยว่า เว็บไซต์เหล่านี้ใช้คน Operate กี่สิบกี่ร้อยคน

คิดมุมกลับ ลองสร้าง Demand ก่อน

ลองดูเว็บนี้ครับ
http://www.munkonggadget.com/

เว็บขายหูฟังนายมั่นคง มีข้อมูลน่าอ่านเยอะ ส่วน catalog ใช้ของ tarad
เว็บขายหูฟังนายมั่นคง มีข้อมูลน่าอ่านเยอะ ส่วน catalog ใช้ของ tarad

เว็บขายหูฟังของนายมั่นคงจะเห็นว่าเป็นเว็บที่ไม่ได้มีระบบซับซ้อนมากมาย นายมั่นคงโพสรูปไปเรื่อยๆและตอบคำถามผู้เข้าชมอย่างตั้งใจ รวมทั้งยังรีวิวของด้วยความสนุกสนานน่าอ่าน ปรากฏว่ามีคนติดตามเข้ามาดูเว็บนี้มากกว่า 6000 UIP ต่อวัน (อ้างอิง tweet จาก @pawoot ) และยังมีแฟนคลับไปร่วมกิจกรรมต่างๆอย่างประกวด”มิสมั่นคง” อะไรประมาณนั้นด้วย O_o” ส่วนยอดขายนั้นไม่ต้องพูดถึงครับ ติดลมบนเพราะลูกค้ามีความสุขที่ได้ซื้อของจากคนที่มี CRM เป็นธรรมชาติระดับนี้อยู่แล้ว

ลองหากลุ่มผู้ซื้อผู้ขายจริงมาก่อน

ดังนั้นผมจึงคิดว่า การสร้างตลาดหรือ Community ขึ้นมานั้น เราควรให้ความสำคัญกับ Drive ด้วยเช่นกัน ระหว่างที่พัฒนาระบบก็ไม่ควรนิ่งดูดาย ควรจะนำเงินลงทุนบางส่วนลองเซ็ทผู้ซื้อผู้ขายขึ้นมาจริงๆ ให้เกิดออเดอร์จริงๆ หรือสร้างกลุ่มการคุยกันจริงๆใน Social tools นั้นๆขึ้นมาแทนที่จะทุ่มไปกับการสร้างระบบทั้งหมด เมื่อเกิดแรงผลักดันแล้ว มีคนได้ผลประโยชน์จริงๆแล้ว ไม่ว่าระบบจะแย่ขนาดไหน ผู้ขายผู้ซื้อก็ต้องดิ้นรนปรับตัวให้เข้ากับระบบจนได้ครับ เว็บบอร์ดที่ขายของได้เป็นแสนเป็นล้านก็มีตัวอย่างมาตั้งนานแล้วเช่นกัน ถ้าคุณเป็นบริษัท trading และทำเว็บอยู่ ลองให้เค้าเข้ามาซื้อที่เว็บและได้ส่วนลดมหึมาก่อนเพื่อกระตุ้นให้เกิดฐานลูกค้าจริงๆก็ได้ ถ้าคุณทำตัวเป็นตลาดหรือสื่อกลาง ลองลงภาคสนามชวนผู้ขายและผู้ซื้อเข้ามากลุ่มหนึ่งจากนั้นตีพิมพ์เรื่องราวการซื้อขาย และ testimonial ลงในบล็อกก็น่าจะดี ( อันนี้ขอบคุณ iDea จาก @imenn )

ลองดูประเด็นใกล้ตัวอย่าง facebook ก็ได้ครับ facebook นั้นก็เกิดขึ้นพร้อมๆกับ Social tools ต่างๆทั่วโลกโดยมีจุดประสงค์มาจากความต้องการทำโปรเจ็คเว็บหนังสือรุ่นของ มาร์ค ซักเกอร์เบิร์คและเพื่อนๆ แต่ facebook นั้นได้เปรียบตรงที่มีกลุ่มคนที่เป็นเพื่อนๆ Harvard ของนายมาร์คในตอนเริ่มต้นในระบบทำให้ใครๆก็อยากจะ Connect กับคนกลุ่มนี้จึงเกิดการกระจายเพื่อนสู่มหาลัยชื่อดังต่างๆอย่างรวดเร็ว มีส่วนทำให้ facebook ผงาดขึ้นเป็นผู้นำเพราะได้นำสังคมระดับสูงมาลิงก์นั่นเอง

ประเด็นการสร้างวัฒนธรรมควบคู่ไปกับการทำเว็บในไทยก็มีหลายเว็บเช่นกันครับ เช่น one2car.com นั้นก็มีการเซ็ทระบบการทำงานร่วมกับเต๊นท์รถที่ดีและเป็นระบบ มีวิธีการถ่ายรูปและการบริหารการจัดรถที่ดีและพัฒนาต่อเนื่อง digital2home.com มีเนื้อหาการรีวิวกล้องที่ดีและน่าอ่าน มีระบบในการเปรียบเทียบกล้อง ในขณะที่เว็บขายกล้องหลายแห่งมีหน้าร้านที่ดี เว็บ fail.in.th ก่อนจะดังได้เจ้าของเว็บก็ต้องลองโพสรูปฮาๆด้วยตัวเองระยะหนึ่งก่อนที่คนอื่นจะเข้ามา สินค้าที่ niche มาก มักขายดีในเว็บบอร์ดเฉพาะทางมากกว่าเว็บ Classified รวมๆ ฯลฯ

ไก่กับไข่ เกิดพร้อมๆกันนั่นแหละครับ 😀