เปรียบเทียบ CMS WordPress Joomla! Drupal กับความก้าวหน้าที่ไม่หยุดยั้ง

เห็นเมื่อช่วงหลายสัปดาห์ก่อนมีข่าวลือเกี่ยวกับ CMS ( Content management system หรือระบบโปรแกรมจัดการข้อมูลและการนำเสนอบนเว็บไซต์ ซึ่งมาแทนเทคโนโลยีการทำเว็บ HTML , PHP แบบเก่า ) ชื่อดังบางตัวได้หยุดพัฒนาไป ผมเลยสงสัยต้องไปหาเอกสารมายืนยันและก็พบว่า Big 3 CMS ทั้ง Drupal Joomla! WordPress ยังคงแข่งขันกันอย่างเข้มข้นครับ ไม่มีตัวไหนหยุดพัฒนาแต่อย่างใด

อ้างอิงเอกสารเปรียบเทียบ Market Share ของ 3 CMS ชื่อดังที่สุดซึ่งเป็น PHP-Based ลอง Download ไปดูกันได้นะครับที่นี่
OSSCMSReport2009R1

ความแตกต่างและจุดกำเนิดของ Big 3 CMS

Drupal

Drupal-logo

สิ่งที่อยู่เบื้องหลัง Drupal นั้นคือ Community ที่ใหญ่มากและมีความ Active ตลอดเวลา ตัวระบบ Default ของ Drupal จะมาพร้อมกับ Modules และ Theme ที่สามารถเลือกได้ นอกจากนี้ยังมี Extension จำนวนมากมายให้เลือกด้วยครับ อย่างไรก็ตามสถาปัตยกรรมของ Drupal นั้นมี Function ที่เป็นโครงข่าย (Framework) ของ”การพัฒนาเว็บไซต์”และสามารถนำไปพัฒนาเฉพาะด้านได้อย่างหลากหลายมาก ผมอยากเปรียบเทียบ Drupal เป็นเหมือน Linux ที่ไม่มีระบบ OS มาทำระบบสำเร็จกำหนดขอบเขตอะไรมากมายแต่เมื่อจะสร้างอะไรก็สามารถที่จะสร้างได้อย่างไม่จำกัดแม้แต่เว็บสเกลใหญ่มากๆและซับซ้อนระดับเว็บธนาคารที่ต้องมีการเขียนระบบการทำงานซับซ้อนแบบที่ CMS ตัวอื่นทำได้ไม่ถนัดนัก นอกจากนั้นยังเป็นเว็บที่นำมาใช้ด้าน Social Network อย่างมากมายด้วย ดังนั้นภาพลักษณ์และสังคมคนใช้ Drupal จะถูกมองเป็นสังคมของผู้เชียวชาญหรือ GURU นั่นเองครับ

Joomla!

Joomla! -logo

Joomla! นั้นก็เป็น open source CMS ที่มี Community หนุนอยู่เช่นกัน โดยมีแฟนๆและผู้ชื่นชอบอยู่เป็นจำนวนมาก ตัวระบบพื้นฐานมีขนาดไม่ใหญ่มากโดยมาพร้อมกับจาก basic extensions และ templates แต่นอกจากนั้นก็มี extension และ template ให้เลือกมากมายมหาศาลทั้งจากทีมงานนักพัฒนาเองและ Third Party จนอาจกล่าวได้ว่ามีเยอะที่สุด เนื่องจากผู้พัฒนา Joomla! ใช้ปรัชญา Opensource แท้ๆที่ได้วาง Framework “สำหรับนักพัฒนา”ที่จูงใจนักพัฒนาไว้ได้อย่างยอดเยี่ยมและไม่เกิด Conflict of interest จากการลงไปแข่งขันเอง พูดง่ายๆก็คือ Joomla! เลือกที่จะ Keep Core ของตนเองไว้เล็กๆและสร้างตลาดนักพัฒนาข้างนอกให้ใหญ่แทน ดังนั้นผมจึงคืดว่าคอนเซ็ปอาจเทียบได้กับ Windows ที่มีโปรแกรมให้เลือกมากมายหลากหลายในท้องตลาดให้เลือกจับจ่าย (แต่ถ้าใช้โดยไม่จ่ายตังค์บางตัวอาจเกิดปัญหาได้เช่นกัน) และภาพลักษณ์ในขณะนี้คือ Joomla! เป็นตลาดและ Products ของนักพัฒนาเว็บนั่นเอง

WordPress

WordPress-logo

WordPress นั้นถือได้ว่าเป็น leading open source CMS เลยทีเดียว (อ้างอิงเอกสาร OSSCMSReport2009R1 ) สนับสนุนโดยทั้ง Comunity ที่ใหญ่และ Automattic, Inc ของคุณแมต WordPress นั้นโตมาจากการตั้งใจที่จะมีระบบใช้ทำบล็อกได้ดีและพัฒนาจนกระทั่งกลายเป็นระบบบริหารข้อมูลที่สมบูรณ์เต็มรูปแบบในภายหลัง ตัวระบบพื้นฐาน default นั้นเอื้อต่อการทำบล็อกได้ทันที (ทำให้มีบางคนเข้าใจผิดว่า WordPress ทำบล็อกหรือเว็บเล็กๆได้เท่านั้น) และยังมาพร้อมกับ Plugin จำนวนมหาศาลสำหรับการใช้งานพร้อมกันตั้งแต่แรก ซึ่งผมจะเปรียบเทียบกับคอนเซ็ปของ Apple ที่รวมทุกอย่างเข้ามาที่ Core ให้ตัวเองใหญ่และสำเร็จรูป ทุก Plugin มีคุณภาพและเจ๋งทั้งหมด องค์กร Automattic ยังมีการให้ commercial support และให้คำแนะนำ consultancy สำหรับผู้ใช้ WordPress อีกด้วย ภาพลักษณ์ของ WordPress นั้นข้ามขั้นนักพัฒนาเว็บมาอยู่ในกลุ่มผู้ใช้ที่เป็นนักพัฒนา Content และให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่โลกนั่นเอง

เปรียบเทียบ WordPress Joomla! Drupal

อัตราการ Download CMS WordPress นำลิ่ว ตามด้วย Joomla! และ Drupal
อัตราการ Download CMS WordPress นำลิ่ว ตามด้วย Joomla! และ Drupal
การนำไปใช้และการถูกประเมินของ CMS
การนำไปใช้ในโปรเจ็คและการถูกประเมินของ CMS

อัตราการทดลองเริ่มใช้นั้นไม่ได้เป็นตัวชี้วัดโดยตรงนักต่อความนิยมใน CMS แต่ก็เป็นตัวชี้วัดถึงความง่ายในการทดลองใช้และแรงดึงดูดให้คนมาใช้ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน และการประเมินหลังการใช้ก็เป็นตัวชี้วัดว่าผู้ใช้มีความจริงจังกับการใช้งานมากแค่ไหนด้วยเช่นกัน จะเห็นได้ว่า WordPress มีผู้ใช้เป็นอันดับหนึ่ง แต่ Drupal มีผู้ Evaluated อันดับหนึ่งแสดงถึงความจริงจังในการใช้งาน

CMS ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดยังเป็น Joomla! Drupal และ WordPress นำลิ่วๆ
CMS ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดยังเป็น Joomla! Drupal และ WordPress นำลิ่วๆ

ข้อมูลข้างต้นชี้ให้เห็นว่าในตลาดการพัฒนาเว็บเพื่อนำไปใช้งานหรือในวงการ Service ผู้ที่นำมาเป็นอันดับหนึ่งคือ Joomla! และนำมากกว่าผู้ที่ตามมาอย่าง Drupal และ WordPress ราว 6% ทีเดียว แสดงถึงการได้รับความนิยมสูงสุดในหมู่นักพัฒนาเว็บ และหลังจากสามอันดับนั้น CMS ที่เหลือก็ถูกทิ้งห่างจนหมดครับ แสดงถึงการเป็นผู้นำตลาดอย่างแท้จริงของ CMS ทั้งสามตัวนี้

การขยายตัวที่วัดโดยสังคมนักพัฒนาและจำนวนผู้เชียวชาญ Joomla! ขยายตัวอันดับ 1 ตามด้วย WP,Drupal
การขยายตัวที่วัดโดยสังคมนักพัฒนาและจำนวนผู้เชียวชาญ Joomla! ขยายตัวอันดับ 1 ตามด้วย WP,Drupal

ด้านบนเป็นการชี้วัดด้านสังคมโดยวัดจากการขยายตัวที่วัดโดยสังคมนักพัฒนาและจำนวนผู้เชียวชาญ (GURU) Joomla! ขยายตัวอันดับ 1 ตามด้วย WP,Drupal

การได้รับการสนับสนุนของ third party นั้นเป็นตัวชี้วัดของความก้าวหน้าเช่นกัน ผู้วิจัยได้ทำการพิจารณาจำนวนของ Third Party ที่เสนอ service เป้าหมายมาที่ระบบ CMS ต่างๆ และจะสรุปความนิยมของ CMS ต่างๆโดยมีสิ่งที่ต้องพิจารณาสองสิ่งดังนี้

? Developers นักพัฒนา
? Publishers ผู้ผลิตเนื้อหา

แน่นอนว่าระบบที่ได้รับความนิยมที่สุดยังคงเป็น Joomla! ,Drupal และ WordPress และทั้งสามก็ยังมีส่วนแบ่งการตลาดที่น่าทึ่งอีกด้วย

การวัดความเข้มแข็งของ Brand CMS

Joomla ! และ WordPress นั้นมี Google PageRank 9 แสดงถึงความนิยมในการเข้าใช้งาน
Joomla ! และ WordPress นั้นมี Google PageRank 9 แสดงถึงความนิยมในการเข้าใช้งาน

ด้านบนคือ ความนิยมในการใช้งานวัดจาก PageRank ของเว็บ CMS นั้นๆ Joomla! กับ WordPress นำมา

WordPress Alexa Rank เป็นอันดับ 1 ตามติดด้วย Joomla! และ Drupal
WordPress Alexa Rank เป็นอันดับ 1 ตามติดด้วย Joomla! และ Drupal

Branding ความคุ้นเคยของผู้ใช้ว่า CMS ตัวไหนมีชื่อเสียงและถูกใช้เยอะ อันนี้จะเห็นว่า WordPress น้ันเป็นอันดับหนึ่งเพราะจับกลุ่ม Mass มากกว่าเพราะต้องการเป็น CMS ที่ผู้ผลิต Content สามารถใช้ได้นั่นเอง

เคยได้ยินบริษัทที่ใช้ CMS ตัวใดบ่อย หรือโปรเจ็คที่ใช้ CMS ตัวใดบ่อยๆ
เคยได้ยินบริษัทที่ใช้ CMS ตัวใดบ่อย หรือโปรเจ็คที่ใช้ CMS ตัวใดบ่อยๆ

อันนี้แสดงถึงความนิยมและการกระจายข่าวในการนำ CMS ตัวใดไปทำ Project เพื่อเสนอบริการ

Drupal ถูกนำไปใช้กับ Social Media ทุกระบบเยอะที่สุด และ WordPress ใช้กับ Blog เยอะทีสุด
Drupal ถูกนำไปใช้กับ Social Media ทุกระบบเยอะที่สุด และ WordPress ใช้กับ Blog เยอะทีสุด

การทำระบบ CMS ไปใช้กับ Social Media แบบต่างๆ Drupal นำอันดับหนึ่ง (ลองดู www.pm.go.th ดูสิครับ)

ใช้ WordPress แล้วรู้สึก Positive ที่สุด ตามด้วย Drupal และ Joomla!
ใช้ WordPress แล้วรู้สึก Positive ที่สุด ตามด้วย Drupal และ Joomla!

ความรู้สึกว่าใช้ CMS Brand ไหนแล้วรู้สึกว่าดี (Positive) น่าจะประมาณว่าเป็นพระเอก หรือเพื่อสังคม ไม่มีเบื้องหน้าเบื้องหลัง อันนี้แน่นอนว่าผลออกมาเป็น WordPress

Inbound Link Count

Inbound links เป็นสิงที่สำคัญของการให้คะแนนของ Search Engine โดยจำนวนของลิงก์เข้าจะเป็นตัวบอกถึงอันดับและความสำคัญของเว็บไซต์นั้นๆ และในทางเดียวกัน จำนวนลิงก์ยังเป็นตัวชี้วัดถึงการทำการตลาดบนระบบเว็บไซต์นั้นๆอีกด้วย สถิติจำนวนของการทำการตลาดก็จะเป็นตัวชี้วัดถึงความได้ผลในการทำนั่นเองครับ อันนี้ Joomla! นำห่างมาเป็นอันดับแรก ส่วน WordPress นั้นกลุ่มเป้าหมายที่ทำเว็บอาจต่างกันออกไปเพราะไม่ได้ทำเว็บเชิงการค้ามากนัก

ผลสรุปการเปรียบเทียบ 3 CMS

Joomla! นำด้าน Market share , WordPress นำด้าน Branding

?
ในปีนี้แน่นอนว่ากลุ่มผู้นำของ CMS ก็คือ WordPress, Joomla! และ Drupal นั่นเอง และในตัวชี้วัดบางตัวนั้น ทั้ง 3 CMS นี้นำมาโด่งเหนือคนอื่นทั้งหมด อย่างไรก็ตาม ความนิยมใน”ประเภทของการใช้งานเว็บไซต์”นั้นก็เป็นตัวกำหนดระดับความนิยมที่เปลี่ยนไปเช่นกัน สำหรับปีนี้ในด้านส่วนแบ่งการตลาดของการให้บริการพัฒนาเว็บไซต์เมื่อพิจารณาจากคะแนนต่างๆนั้นผู้นำก็คือ Joomla! ซึ่งมากกว่า WordPress ราว 6.5 percentage และนำ Drupal ประมาณ 7 percentage ครับ เป็นการนำที่มีนัยสำคัญทีเดียว

อย่างไรก็ตามสิ่งที่ต้องพิจารณาสำหรับ Project Leader ที่จะใช้ Joomla! ก็คือในด้านความรู้สึกต่อ Brand นั้น มีกลุ่มตัวอย่าง 1 ใน 4 มีความเห็นที่เป็นลบ (negative opinion) ต่อ Joomla! ซึ่งแน่นอนว่าต่ำกว่า WordPress ที่มีการนำไปใช้ในเชิงการค้าน้อยกว่า และต่ำกว่า Drupal นั่นแสดงถึงจุดเปรียบเทียบด้านการทำตลาดทาง Social Media ของ Joomla! นั้นยังเป็นรองคู่แข่งอยู่นั่นเอง

ถ้าหันมาพิจารณาด้าน Brand จะพบว่า WordPress นั้นเป็นอันดับหนึ่งและยากที่คนอื่นจะเทียบได้เนื่องจาก WordPress ให้บริการด้าน bloggin service ซึ่งเปรียบเสมือน Seeding ของ WordPress ในฐานะ CMS และทำให้ตลาดขยายตัวอย่างรวดเร็ว ผู้ใช้ WordPress แทบไม่ได้ทดลองใช้เพื่อประเมินผลก่อนใช้จริงเลย และผู้ผลิต Content กลายเป็นเจ้าของเว็บได้อย่างไม่ต้องกังวลเรื่อง host service ซึ่งเป็นความได้เปรียบและความรู้สึกดีต่อผู้ใช้อย่างแท้จริง เพราะจะได้เรียนรู้ “gateway CMS? ตัวนี้เพื่อต่อยอดต่อไปได้ และการใช้งานติดตั้งรวมทั้ง Plug in ต่างๆนั้นก็มีความสะดวกสบายเป็นอย่างมาก

TRAFFIC	  ?COMPARISONS	  ?FOR	  ?WORDPRESS.ORG,	  ?JOOMLA.ORG	  ?AND	  ?DRUPAL.ORG	  ?
TRAFFIC COMPARISONS FOR WORDPRESS.ORG ?JOOMLA.ORG AND DRUPAL.ORG

ถ้าพิจารณาผู้ใช้งานที่เป็น End User จะพบว่า WordPress นั้นมีผู้ใช้มากที่สุดและยังเป็น CMS ตัวเดียวที่มี trend ของผู้ใช้งานสูงขึ้นเรื่อยๆ

Despite the presence in this  year?s survey set of a variety of systems -- PHP, Python, Java and .NET -- the survey is largely  dominated by the PHP-based products.
Despite the presence in this years survey set of a variety of systems -- PHP, Python, Java and .NET -- the survey is largely dominated by the PHP-based products.

จากผลการสำรวจนั้น CMS หลายๆตัวมีพื้นฐานระบบต่างกันทั้ง PHP, Python, Java and .NET ผลปรากฎว่าตลาดแทบทั้งหมดผู้นำก็คือ CMS ที่เป็น PHP-Based นั่นเอง

 Growth Trend,Timeframe: Jan 2004 to July 2009.
Growth Trend,Timeframe: Jan 2004 to July 2009.

ในขณะที่ WordPress ได้เติบโตอย่างสม่ำเสมอและแซง Joomla! ในเดือน June 2009, ยังมีการแจ้ง term of use ของ WordPress ที่มากมายอยู่ แต่อาจมีความคาบเกี่ยวกับการใช้ WordPress ในฐานะ CMS ก็ได้ครับทำให้ยอดเกินจริง

ความเห็นต่อ CMS ทั้งสามของผม

CMS ทั้งสามตัว Drupal, Joomla และ WordPress นั้นมีปรัชญาเริ่มต้นที่แตกต่างกันอยู่แต่เมื่อทำการพัฒนาไปเรื่อยๆจนแข็งแกร่งในปัจจุบันก็พบว่าทั้งสามตัวนั้น หากผู้ที่มีความชำนาญในการใช้งานจริงๆก็สามารถที่จะพัฒนา”เว็บไซตทั่วไปในประเทศไทย”ได้ใกล้เคียงกันครับ ทั้งสามตัวมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและในขณะนี้ยังมีอนาคตที่ดีทั้งหมดและไม่มีใครหยุดพัฒนาตามกระแสข่าวลือแต่อย่างใด อย่างไรก็ตาม @joomlacorner บอกผมว่า Joomla นั้นมีการพัฒนาที่ก้าวหน้ามากแต่ขาดบุคคลหลักที่เป็นคนสร้าง Brand ( เช่นศาสดา Matt แห่ง WordPress หรือ Dries Buytaert แห่ง Drupal ) ทำให้ภาพรวมค่อนข้างกระจัดกระจายไปนิด

Matt Mullenweg in Milan (2008) - WordPress
Matt Mullenweg in Milan (2008) - WordPress
Dries Buytaert at FOSDEM 2008. Drupal
Dries Buytaert at FOSDEM 2008. Drupal

ที่ผ่านมาในการแข่งขันประชัน CMS ( CMS ShowDown ) ของ BarCamp ครั้งที่3 ที่ผ่านมา ก็พบว่าทั้งสาม CMS สามารถนำไปทำเว็บไซต์ที่มีโจทย์และดีไซน์เหมือนกันได้ใกล้เคียงกันครับ ลองดูภาพบรรยากาศของการแข่งขันในครั้งนั้น

หน้าตาเว็บจาก WordPress
หน้าตาเว็บจาก Joomla!
หน้าตาเว็บจาก Drupal

สำหรับการกำหนดโจทย์ในการแข่งขันนี้ แบ่งหัวข้อเป็น function มาตรฐานซึ่งปรากฎว่าทีมของคุณ @Joomlacorner มีความรู้เรื่อง Plugin และ Extension เป็นอย่างดีทำให้ทำเสร็จเป็นทีมแรกเลยครับ (ใช้เวลาเป็นหลักชั่วโมง) ในขณะที่ WordPress นั้น @imenn ยังต้องมีการเขียนฟังก์ชั่นบางอย่างประกอบกันขึ้นมา ส่วนทีม Drupal นั้นยังทำเสร็จไม่เยอะมากเนื่องจากมีจำนวนคนมากและมีปัญหาเรื่องการแบ่งงานเล็กน้อย(บางทีเว็บอาจมีสเกลเล็กสำหรับ Drupal) ซึ่งจะเห็นได้ว่า Joomla! นั้นค่อนข้างมีความสำเร็จรูปในการทำงานเว็บโปรเจ็คในกรณีที่ทีมงานมีความรู้และประสบการณ์มากเพียงพอครับ

อย่างไรก็ตาม CMS ทั้งสามนั้นถึงแม้เราจะพูดว่า Drupal เหมาะกับเว็บใหญ่ๆ หรือ WordPress เหมาะกับเว็บเล็กๆ ก็ตามที แต่เว็บในไทยประมาณ 95% น้ันอยู่ในข่ายที่ทั้ง 3CMS สามารถทำได้ทั้งหมดอยู่แล้วครับ เรียกว่าถ้าคุณคิดว่าจะทำเว็บที่คุณคิดว่าใหญ่แล้วสักอันหนึ่งขึ้นมาเว็บนั้นสามารถพัฒนาได้ด้วย 3 CMS นี้ทั้งสิ้น ขึ้นอยู่กับว่าคุณไว้วางใจทีมไหนและคุณมีความสามารถในการบริหารเว็บเหล่านี้ต่อแค่ใดนั่นเอง อย่างไรก็ตาม Joomla! ดูจะมีภาษีที่ดีในการทำเว็บราชการที่มี Requirement ไม่ชัดเจนเพราะสามารถติดตั้งยัดเยียดและรื้อถอน Extension ต่างๆได้ง่ายสมใจลูกค้าที่ไม่รู้เรื่องเว็บไซต์มากมาย 😛 ในขณะที่เว็บองค์กรธรรมดานั้นแทบจะ 99% สามารถใช้ WordPress ได้ดีและได้เปรียบเล็กน้อยในด้าน SEO สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการมี Cost maintenance โดยผู้เชียวชาญมากมาย และสำหรับ Drupal นั้นแน่นอนว่าใช้แล้วคนใช้เท่ ! ดังนั้นเว็บองค์กรด้านการกุศลต่างๆและเว็บใหญ่ๆระดับ Wiki ก็จะมีการใช้ Drupal ด้วยเช่นกันครับ

กลุ่มผู้ใช้ CMS เท่าที่ผมรู้จักดีและเคยร่วมงานด้วยกัน

กลุ่ม Drupal

สำหรับในการพัฒนาเว็บขนาดใหญ่และ Social Media นั้นในประเทศไทยก็จะมีผู้เชียวชาญ Drupal อยู่หลายคน Drupal มีความท้าทายในฐานะ CMS ที่มี Framework ของการพัฒนาเว็บไซต์ที่นักพัฒนาเก่งๆจะชื่นชอบ (ต่างจาก framework ของตัวธุรกิจ “นักพัฒนา” ของ Joomla! นะครับ) สำหรับในไทยคน Drupal ที่เก่งๆที่ผมรู้จักก็มีหลายคนล้วนแต่เป็นผู้นำวงการ IT เช่นว่าที่ ดร. @Sugree และในรูปแบบบริษัทก็จะมี @kengggg แห่งบริษัท Open Dream ส่วนที่ tweet คุยกันบ่อยๆก็จะมี @hunt แห่ง Diaryis , @lewcpe @markpeak แห่ง Blognone นั่นเองครับ

กลุ่ม Joomla

ส่วนผู้ที่จับ OpenSource มานานและ Contribute เพื่อสังคมมานาน จนกระทั่งมาตั้งทีม Joomla ขึ้นที่โด่งดังและได้มีโอกาสทำงานร่วมกันก็คือทีมบริษัท Marvelic นำโดย @Joomlacorner ทีมนี้มีความเชี่ยวชาญในการเลือกสิ่งที่เหมาะสมสำหรับลูกค้าเป็นอย่างมากและมีความรู้กว้างครอบคลุมเว็บไอเดียแปลกประหลาดทั้งหลายเท่าที่จะมีลูกค้าคิดขึ้นมาได้ นอกจากนั้นยังเป็นทีมเดียวที่มีความสามารถในการจัด Event Opensource ระดับโลกอย่าง JoomlaDay อีกด้วย สำหรับคาร์แร็คเตอร์ Joomla Guy อย่าง @lungkao นั้นผมว่าไม่เป็นรองใคร 😛 นอกจากนั้นก็ยังมีบริษัทน้องใหม่ไฟแรงอย่าง figabyte โดย @sexdrum และ @boatnoy อีกด้วย

กลุ่ม WordPress

ผู้ที่จับ WordPress และนำมาใช้ในธุรกิจเว็บองค์กรและเว็บ Solution เอกชนทั่วไปในไทยหลายแห่ง รวมทั้งเว็บรัฐบาลอย่าง ช่วยชาติที่สร้างความฮือฮาว่า WordPress ก็ทำเว็บเป็นทางการได้ ก็ไม่ใช่ใครที่ไหน คือคุณ @imenn แห่ง TiGERiDEA และคุณ @warong แห่ง VaiVaiSoft ซึ่งถือว่าเป็นทีมเดียวกันกับผมเองครับ สำหรับ @iMenn นั้นโด่งดังในระดับโลกจากการทำธีม WordPress แจกมาหลายธีมเช่นกัน WordPress มีข้อดีสำหรับเว็บองค์กรและเว็บส่วนตัวสำหรับบุคคลสำคัญอยู่มากและผมจะเขียนในเวลาถัดไปครับ นอกจากนี้ทีมที่พยายามผลักดัน WordPress และทำ WordCamp ในไทยก็มีทีมงาน kapook ของ @iwhale ด้วยเช่นกันครับ และสำหรับ WordCamp Bangkok นั้นก็จะมีการจัดในวันอาทิตย์ที่ 15 พฤศจิกายน 2552 ศกนี้ด้วยเช่นกัน

หมายเหตุ ผมอ้างอิงมาจากเอกสารชุดนี้ที่ได้มาจาก @joomlacorner ขอขอบคุณด้วยครับ 🙂